အိုင်အိုဒင်းချို့တဲ့ခြင်း၏ လက္ခဏာများမှာ လည်ပင်းရောင်ရမ်းခြင်း၊ ကိုယ်အလေးချိန်တက်လာခြင်း၊ ပင်ပန်းနွမ်းနယ်ခြင်း၊ ဆံပင်ကျွတ်ခြင်း၊ အရေပြားခြောက်သွေ့ခြင်း၊ မှတ်ဉာဏ်ရခက်ခြင်း၊ ကိုယ်ဝန်ဆောင်စဉ် ပြဿနာဖြစ်ခြင်း၊ ရာသီသွေးအလွန်အကျွံထွက်ခြင်းနှင့် နှလုံးခုန်နှုန်း ပြောင်းလဲခြင်းတို့ ပါဝင်ပါသည်။.
အိုင်အိုဒင်းသည် ခန္ဓာကိုယ်အတွင်း ပျက်စီးနေသောဆဲလ်များကို ပြန်လည်ပြုပြင်ရန်၊ ကြီးထွားမှုကို ထိန်းချုပ်ရန်နှင့် ဇီဝြဖစ်ပျက်မှုကို မြှင့်တင်ပေးသည့် သိုင်းရွိုက်ဟော်မုန်းများထုတ်လုပ်ရန် သိုင်းရွိုက်ဂလင်းမှအသုံးပြုသော မရှိမဖြစ်သတ္တုဓာတ်တစ်မျိုးဖြစ်သည်။ အိုင်အိုဒင်း ချို့တဲ့လက္ခဏာများ သိုင်းရွိုက်ဂလင်း သို့မဟုတ် လည်ပင်းကြီး ရောင်ရမ်းခြင်းတို့ကို ဖြစ်စေသည်။ hypothyroidism သင့်ခန္ဓာကိုယ်က လိုအပ်တဲ့ အိုင်အိုဒင်းပမာဏကို မပေါင်းစပ်နိုင်တဲ့အခါ၊ ခန္ဓာကိုယ်က သဘာဝအတိုင်း အိုင်အိုဒင်းကို မထုတ်လုပ်နိုင်တာကြောင့် ပင်လယ်စာ၊ ဖြည့်စွက်စာအချို့နဲ့ အိုင်အိုဒင်းစားပွဲတင်ဆားတွေကနေ ရရှိလေ့ရှိပါတယ်။ အိုင်အိုဒင်းချို့တဲ့မှုကို ခံရနိုင်ခြေများသောသူများ အမျိုးအစားတွင် ကိုယ်ဝန်ဆောင်မိခင်များ၊ အာရှအရှေ့တောင်ပိုင်းရှိ အိုင်အိုဒင်းနည်းပါးသော နိုင်ငံများတွင် နေထိုင်သူများ၊ သက်သတ်လွတ်စားသူများနှင့် အိုင်အိုဒင်းဆား မသုံးသူများ ပါဝင်ပါသည်။
အိုင်အိုဒင်းချို့တဲ့ခြင်းဆိုတာဘာလဲ။
ခန္ဓာကိုယ်၏ အရေးကြီးသော လုပ်ငန်းဆောင်တာများနှင့် ဇီဝြဖစ်ပျက်မှုများကို ထိန်းချုပ်ရန်အတွက် အသုံးပြုသော သိုင်းရွိုက်ဟော်မုန်းဟုခေါ်သော ဓာတုပစ္စည်းထုတ်လုပ်ရန်အတွက် အိုင်အိုဒင်းအဆင့်တစ်ခု လိုအပ်ပါသည်။ ချို့တဲ့ခြင်းသည် ကလေးများတွင် သိုင်းရွိုက်ဂလင်းကို ကျယ်စေပြီး စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ မသန်စွမ်းမှုကို ဖြစ်စေနိုင်သည်။ ဤသတ္တုဓာတ်သည် နေ့စဉ် 150 မိုက်ခရိုဂရမ် လိုအပ်သော အမျိုးသားများနှင့် နို့တိုက်မိခင်များနှင့် ကိုယ်ဝန်ဆောင် အမျိုးသမီးများနေ့စဉ် အိုင်အိုဒင်း 200 မီလီဂရမ် လိုအပ်သော အရွယ်ရောက်ပြီးသူများတွင်သာ ဤသတ္တုဓာတ်ကို ရရှိပါသည်။ ကြက်ဥ၊ ငါး၊ အခွံမာသီး၊ ပေါင်မုန့်၊ အသားများ၊ ပင်လယ်ရေမှော်၊ နို့ထွက်ပစ္စည်းများနှင့် အိုင်အိုဒင်းဆားကဲ့သို့သော အစားအစာများကို စားသုံးခြင်းသည် အိုင်အိုဒင်းချို့တဲ့မှုကို တားဆီးရန်အတွက် နေ့စဉ်တန်ဖိုးကို မြှင့်တင်ပေးပါသည်။
အိုင်အိုဒင်းချို့တဲ့ခြင်း၏ လက္ခဏာများနှင့် လက္ခဏာများ
အိုင်အိုဒင်းသည် ရေတွင်ပျော်ဝင်နိုင်သော ဓာတုပစ္စည်းတစ်ခုအဖြစ် ခန္ဓာကိုယ်အတွင်း လျင်မြန်စွာ စုပ်ယူနိုင်ပြီး ခန္ဓာကိုယ်တွင် လုံလောက်စွာမရှိသောအခါတွင် hypothyroidism ဖြစ်ပေါ်လာသည်။ ရောဂါလက္ခဏာများပါဝင်နိုင်သည်:
လည်ပင်းရောင်ရမ်းခြင်း။
အိုင်အိုဒင်းချို့တဲ့ပါက လည်ပင်းကြီးခြင်းဟုခေါ်သော ရှေ့လည်ပင်းများ ရောင်ရမ်းလာတတ်ပြီး အဖြစ်များသော လက္ခဏာတစ်ခုဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် သိုင်းရွိုက်ဂလင်းများ ရောင်ရမ်းခြင်းကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာသော သိုင်းရွိုက်ဟော်မုန်းများ ထုတ်လုပ်ရန် ခက်ခဲစေသည်။ သိုင်းရွိုက်ဂလင်းသည် သိုင်းရွိုက်ဟော်မုန်းထုတ်လုပ်မှုကို အထောက်အကူပြုသော သိုင်းရွိုက်လှုံ့ဆော်ဟော်မုန်း (TSH) ကို လက်ခံရရှိသည်။ အိုင်အိုဒင်းကြွယ်ဝသောအစားအစာများမှတစ်ဆင့် အိုင်အိုဒင်းစားသုံးမှုကို တိုးမြှင့်ခြင်းဖြင့် ဤအခြေအနေကို ကုသနိုင်သည်။ သို့သော် ရောင်ရမ်းခြင်းကို နှစ်အတော်ကြာ မကုသဘဲထားပါက၊ ၎င်းသည် အမြဲတမ်း သိုင်းရွိုက်ပျက်စီးမှုကို ဖြစ်စေနိုင်သည်။
မထင်မှတ်ဘဲ ကိုယ်အလေးချိန်တက်လာခြင်း။
အိုင်အိုဒင်းချို့တဲ့ခြင်းကြောင့် သိုင်းရွိုက်ဟော်မုန်းထုတ်လုပ်မှုနည်းခြင်းကြောင့် ခန္ဓာကိုယ်မှ အစားအစာများကို အပူနှင့် စွမ်းအင်အဖြစ် ပြောင်းလဲပေးသည့် ဇီဝကမ္မဖြစ်စဉ်ကို တိုးမြှင့်ရန်အတွက် ခန္ဓာကိုယ်ကို အသုံးပြုသည်။ ဆိုလိုသည်မှာ အိုင်အိုဒင်းချို့တဲ့ပါက ကယ်လိုရီအနည်းငယ်လောင်ကျွမ်းစေကာ စားသုံးသည့် အစားအစာများမှ သိုလှောင်ထားသော အဆီများကို ဖြစ်ပေါ်စေသည်ဟု ဆိုလိုသည်။ သင့်အစားအသောက်များတွင် ထပ်လောင်းအိုင်အိုဒင်းသည် ခန္ဓာကိုယ်မှ သိုင်းရွိုက်ဟော်မုန်းများ ပိုမိုထုတ်လုပ်ရန် လှုံ့ဆော်ပေးခြင်းဖြင့် ဇီဝကမ္မဖြစ်စဉ်ကို မြှင့်တင်ပေးနိုင်ပါသည်။
ပင်ပန်းနွမ်းနယ်ခြင်းနှင့်အားနည်းခြင်း
လေ့လာမှုများစွာအရ အိုင်အိုဒင်းချို့တဲ့ခြင်းကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာသော သိုင်းရွိုက်ဟော်မုန်းနည်းသော လူများ၏ 80% သည် နှေးကွေးခြင်း၊ ပင်ပန်းနွမ်းနယ်ခြင်းနှင့် ခန္ဓာကိုယ်တွင် အားနည်းခြင်းစသည့် လက္ခဏာများ တွေ့ရှိရကြောင်း လေ့လာမှုများစွာက ဖော်ပြသည်။ စွမ်းအင်ထုတ်လုပ်ရန် သိုင်းရွိုက်ဟော်မုန်းကို ဇီဝြဖစ်ပျက်စဉ်အတွင်း အသုံးပြုသောကြောင့် ဤလက္ခဏာများကို ပြသသည်။ ဒါကြောင့် သိုင်းရွိုက်ဟော်မုန်းနည်းခြင်းဟာ ခန္ဓာကိုယ်က လုံလောက်တဲ့ စွမ်းအင်ကို မထုတ်နိုင်တာကြောင့် သင့်ခန္ဓာကိုယ်ကို အားနည်းသွားစေပါတယ်။
ဆံပင်ကျွတ်
သိုင်းရွိုက်ဟော်မုန်းများသည် ဆံပင်မွေးညင်းပေါက်များ ကြီးထွားဖွံ့ဖြိုးရန် အရေးကြီးပါသည်။ သိုင်းရွိုက်ဟော်မုန်းနည်းခြင်းကြောင့် ဆံပင်ပြန်ပေါက်ခြင်းကို ဆိုးရွားစွာ ဟန့်တားနိုင်ပြီး အချိန်မီ ဆံပင်ကျွတ်စေပါသည်။ လူပေါင်း 700 တွင် ပြုလုပ်ခဲ့သော လေ့လာမှုတစ်ခုအရ သိုင်းရွိုက်ဟော်မုန်းနည်းသူများ၏ 30% သည် ဆံပင်ကျွတ်ကြောင်း တွေ့ရှိရသည်။ အိုင်အိုဒင်းပါသော အစားအစာများနှင့် ဖြည့်စွက်စာများ စားသုံးခြင်းသည် သိုင်းရွိုက်ဟော်မုန်းပမာဏကို မြင့်တင်စေပြီး ဆံပင်ကျွတ်ခြင်းကို ရပ်တန့်စေပါသည်။
အသားအရေ မွဲခြောက်ခြောက်
သိုင်းရွိုက်ဟော်မုန်း ချို့တဲ့သူတွေရဲ့ ၇၇% လောက်က အရေပြားခြောက်သွေ့ပြီး ကွဲအက်တာတွေ ဖြစ်တတ်တယ်လို့ လေ့လာမှုအချို့က ဖော်ပြပါတယ်။ အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် သိုင်းရွိုက်ပမာဏနည်းသောအခါတွင် သိသိသာသာ နှေးကွေးသွားသော အိုင်အိုဒင်းသည် အနာကျက်ခြင်းနှင့် အရေပြားဆဲလ်များ ပြန်လည်ဖြစ်ပေါ်ခြင်းကို အားပေးသောကြောင့်ဖြစ်သည်။ ထို့အပြင်၊ သိုင်းရွိုက်ဟော်မုန်းသည် ခန္ဓာကိုယ်ရှိ ချွေးဂလင်းများကို ထိန်းညှိပေးသည်၊ ဆိုလိုသည်မှာ အိုင်အိုဒင်းချို့တဲ့သူများသည် ခန္ဓာကိုယ်ရှိ ပုံမှန်အိုင်အိုဒင်းပမာဏရှိသောသူများထက် ချွေးထွက်နည်းပါသည်။ ချွေးထွက်များခြင်းသည် အရေပြားကို ရေဓာတ်နှင့် စိုစွတ်စေရန်အတွက် မရှိမဖြစ် အရေးပါပြီး ချွေးထွက်နည်းခြင်းကြောင့် အသားအရေ ခြောက်သွေ့ ကွဲအက်ခြင်းများ ဖြစ်စေနိုင်သည်။
အအေးခံထားလိုက်ပါ။
လေ့လာမှုများစွာသည် အလွန်အကျွံအအေးမိခြင်းမှ အိုင်အိုဒင်းချို့တဲ့ခြင်းနှင့် ဆက်စပ်မှုရှိပြီး အချို့သော သုတေသနပြုချက်များအရ သိုင်းရွိုက်ဟော်မုန်းနည်းသောလူများ၏ 80% ကျော်သည် သာမာန်ထက် အေးသောရာသီဥတုကို ပိုမိုထိခိုက်နိုင်သည်ဟု အကြံပြုထားသည်။ ဤဖြစ်စဉ်အတွက် ယေဘူယျရှင်းပြချက်မှာ သိုင်းရွိုက်ဟော်မုန်းနည်းခြင်းသည် ဇီဝကမ္မဖြစ်စဉ်ကို လျော့နည်းစေပြီး ခန္ဓာကိုယ်တွင်းရှိ အပူဓာတ်လျော့နည်းစေပြီး ပုံမှန်ထက် အေးသည်ဟု ခံစားရစေသည်။ ထို့အပြင်၊ သိုင်းရွိုက်ဟော်မုန်းသည် အပူဖြစ်ပေါ်မှုအတွက် တာဝန်ရှိသော အညိုရောင်အဆီများကို မြှင့်တင်ပေးသည်။ ထို့ကြောင့် အိုင်အိုဒင်းချို့တဲ့ခြင်းကြောင့် သိုင်းရွိုက်ဟော်မုန်းနည်းခြင်းသည် အညိုရောင်အဆီ၏ မှန်ကန်သောလုပ်ဆောင်မှုကို ဟန့်တားစေသည်။
နှလုံးခုန်နှုန်း ပြောင်းလဲခြင်း။
လေ့လာမှုများအရ အိုင်အိုဒင်းချို့တဲ့ပါက နှလုံးညှစ်အား ပုံမှန်ထက် နှေးကွေးစေပြီး ပိုလျှံသောပမာဏသည် နှလုံးခုန်နှုန်းကို ပိုမိုမြင့်မားစေနိုင်ကြောင်း လေ့လာမှုများက ဖော်ပြသည်။ အာဟာရဓာတ်နှင့် အောက်ဆီဂျင် သယ်ဆောင်သည့် သွေးနည်းပါးခြင်းကြောင့် ခန္ဓာကိုယ်တစ်ရှူးများနှင့် ဦးနှောက်များသို့ အာဟာရဓာတ်များ လျော့နည်းသွားခြင်းကြောင့် ပုံမှန်ထက် နှလုံးခုန်နှုန်း နှေးကွေးခြင်း၊ မူးဝေခြင်း၊ အားနည်းခြင်းနှင့် ပင်ပန်းနွမ်းနယ်မှုကို ဖြစ်စေနိုင်သည်။
မှတ်သားခြင်းနှင့် သင်ယူရန်ခက်ခဲခြင်း။
အရွယ်ရောက်ပြီးသူ 1,000 တွင် ပြုလုပ်ခဲ့သော လေ့လာမှုတစ်ခုအရ သိုင်းရွိုက်ဟော်မုန်း မြင့်မားသူများသည် အဆင့်နိမ့်သူများထက် သင်ယူနိုင်ပြီး မှတ်မိနိုင်ကြောင်း ညွှန်ပြခဲ့သည်။ ဒီလေ့လာမှုရဲ့ တွေ့ရှိချက်က အိုင်အိုဒင်းရဲ့တန်ဖိုးက လူကြီးရော ကလေးတွေမှာပါ ဦးနှောက်ဖွံ့ဖြိုးမှုနဲ့ လုပ်ဆောင်မှုတွေကို မီးမောင်းထိုးပြပါတယ်။ ဥပမာအားဖြင့်၊ အချို့သောလေ့လာမှုများက သိုင်းရွိုက်ပမာဏနည်းခြင်းသည် သင်ယူမှုနှင့် ရေရှည်မှတ်ဉာဏ်အတွက်အသုံးပြုသည့် ဦးနှောက်အစိတ်အပိုင်းဖြစ်သည့် hippocampus ကို ကျုံ့သွားစေသည်ဟု ဖော်ပြသည်။
ကိုယ်ဝန်ပြဿနာများ
ကိုယ်ဝန်ဆောင်မိခင်များအတွက် နေ့စဉ် အိုင်အိုဒင်း လိုအပ်ချက်သည် မိခင်နှင့် မမွေးသေးသော ကလေးတို့ကို ယူသင့်သောကြောင့် သာမန်လူထက် ပိုများသည်။ ကလေးသည် မိခင်နို့မှတစ်ဆင့် အိုင်အိုဒင်းပါဝင်မှုကို ရရှိသောကြောင့် အိုင်အိုဒင်းလိုအပ်ချက်သည် နို့တိုက်ချိန်အတွင်း တိုးလာသည်။ ဤအမျိုးအစားရှိ တစ်ဦးချင်းစီအတွက် အိုင်အိုဒင်း မလုံလောက်ပါက မိခင်နှင့် ကလေးအတွက် ပြဿနာများ ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်သည်။ ဥပမာအားဖြင့်၊ မိခင်သည် ပင်ပန်းနွမ်းနယ်ခြင်း၊ အားနည်းခြင်း၊ အအေးမိခြင်းနှင့် လည်ပင်းကြီးခြင်းစသည့် သိုင်းရွိုက်လုပ်ဆောင်မှုအားနည်းခြင်း၏ လက္ခဏာများ ပြသနိုင်သည်။ တစ်ဖက်တွင်မူ ကလေးသည် နောက်ကျသော ဦးနှောက်ဖွံ့ဖြိုးမှုနှင့် ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ကြီးထွားမှုကို ခံစားရနိုင်သည်။
ရာသီမမှန်ခြင်းသို့မဟုတ်လေးလံခြင်း
အိုင်အိုဒင်း ချို့တဲ့ခြင်းကြောင့် ခန္ဓာကိုယ်တွင်း သိုင်းရွိုက်ပမာဏ နည်းပါးခြင်းသည် ပုံမှန်မဟုတ်ခြင်းနှင့် ပြင်းထန်စွာ ရာသီသွေးဆင်းခြင်းတို့ကို ဖြစ်စေနိုင်သည်။ လေ့လာမှုတစ်ခုအရ အမျိုးသမီးများတွင် သိုင်းရွိုက်ဟော်မုန်းနည်းခြင်းသည် ရာသီစက်ဝန်းမမှန်ခြင်း ဖြစ်နိုင်ခြေ 68% ကို အထောက်အကူပြုကြောင်း ပြသခဲ့သည်။ အိုင်အိုဒင်းချို့တဲ့ခြင်းသည် သိုင်းရွိုက်ဟော်မုန်းနည်းခြင်းကြောင့် ရာသီစက်ဝန်းဟော်မုန်းများ၏ အချက်ပြမှုများကို နှောင့်ယှက်သောကြောင့် မကြာခဏ ရာသီစက်ဝန်းများ ဖြစ်ပေါ်စေသည်။
အောက်ခြေလိုင်း
အိုင်အိုဒင်းသည် သိုင်းရွိုက်ဂလင်း၏ ဇီဝြဖစ်ပျက်မှု၊ ဦးနှောက်ဖွံ့ဖြိုးမှုနှင့် ဆဲလ်ပျက်စီးမှုကို ပြုပြင်ရန် တာဝန်ရှိသော သိုင်းရွိုက်ဟော်မုန်းကို ပေါင်းစပ်ရန် ကူညီပေးသည့် အရေးကြီးသော ဓာတုပစ္စည်းဖြစ်သည်။ အိုင်အိုဒင်းချို့တဲ့ပါက လည်ပင်းကြီးခြင်း၊ စွမ်းအင်ဆုံးရှုံးခြင်း၊ ပင်ပန်းနွမ်းနယ်ခြင်း၊ အရေပြားခြောက်သွေ့ခြင်းနှင့် ကိုယ်ဝန်ဆောင်စဉ် ပြဿနာများအပါအဝင် ကျန်းမာရေးပြဿနာများစွာကို ဖြစ်စေနိုင်သည်။ ပင်လယ်စာများ၊ အိုင်အိုဒင်းကြွယ်ဝသော အစားအစာများနှင့် အိုင်အိုဒင်းဆားများကို စားသုံးခြင်းဖြင့် သင့်ခန္ဓာကိုယ်အတွင်း အိုင်အိုဒင်းကို တိုးပွားစေနိုင်သည်။